Powstanie Warszawskie

Zwierzak · Wysłany: Czw 12:52, 20 Mar 2014 Temat postu: Powstanie Warszawskie

Wszystko na temat zrywu Warszawiaków w 1944r.

Gość

27 Lipca - czwartek - 5 dni

Wschód słońca 5.03, zachód 20.52. Śr. temp. powietrza 17C, zachmurzenie duże, lokalne deszcze, stan wody w Wiśle 123cm.

Niemcy opanowują panikę. Do miasta wracają ewakuowane uprzednio oddziały niemieckiej policji i SS. Zaczynają działać urzędy. Armia Czerwona opanowuje Garwolin i rozpoczyna przygotowania do przeprawy na zachodni brzeg Wisły pod Magnuszewem. Niemieckie jednostki zmotoryzowane napływają w rejon Modlina i Młocin. Posiłki pancerne grupowane są w Skierniewicach i Żyrardowie .

Godz. 10:00 - zaczyna się odprawa Komendy Głównej AK w pełnym składzie. Zdania na temat podjęcia walki w stolicy są podzielone. W porozumieniu z pełnomocnikiem rządu, Komendant Główny AK, gen. Tadeusz Komorowski "Bór" podejmuję decyzję, że w najbliższych dniach rozpocznie się walka o Warszawę. Termin wybuchu Powstania zależeć ma od sytuacji na froncie i zachowania Niemców. Około południa Komendant Okręgu Warszawskiego, płk dypl., Antoni Chruściel "Monter" odbywa ostatnią odprawę z dowódcami obwodów i ścisłym sztabem. Ok. godz. 17 władze niemieckie ogłaszają przez megafony wezwanie do stawienia się - na okres 10 dni, poczynając od dnia następnego - stu tysięcy mieszkańców Warszawy w wieku 17-65 lat do robót fortyfikacyjnych nad Wisłą. Godz. 19:00 - wobec zaistniałej sytuacji płk "Monter", bez porozumienia z Komendą Główną, wydaje rozkaz o mobilizacji.

28 Lipca - piątek - 4 dni

Wschód słońca 5.05, zachód 20.50. Śr. temp. powietrza 20C, zachmurzenie średnie, lokalne deszcze, stan wody w Wiśle 122cm.

Wczesnym rankiem rozkaz płk. Antoniego Chruściela "Montera" dociera do oddziałów. Akcja mobilizacyjna przebiega szybko i sprawnie. Po kilkunastu godzinach tysiące ludzi czekają we wszystkich częściach miasta na ustalenie Godziny "W" i rozkaz uderzenia. Ludność stolicy bojkotuje niemieckie wezwanie do budowy fortyfikacji. Panuje nastrój oczekwiania i niepewności. Po południu, wobec braku reacki okupanta, Komenda Główna AK decyduje się odroczyć wybuch powstania i odwołać ostre pogotowie oddziałów. O godz. 16:00, z rozkazu płk. "Montera", odwołane zostaje ostre pogotowie i oddziały powracają do początkowego "trwania w pogotowiu".

29 Lipca - sobota - 3 dni

Wschód słońca 5.07, zachód 20.49. Śr. temp. powietrza 21C, zachmurzenie średnie, stan wody w Wiśle 126cm.

Rozprężenie w niemieckim aparacie cywilnym i wojskowym zostaje całkowicie opanowe. Wojsko niemieckie minuje mosty" Poniatowskiego i Kierbedzia oraz umacnia mostowe przyczółki. Po ulicach krążą coraz liczniejsze patrole policji i wojska. Gen. Tadeusz Komorowski "Bór" decyduje że Powstanie wybuchnie o godz. 17:00. Płk Antoni Chruściel "Monter" melduje, że na powtórną mobilizację wystarczy 12 godzin.

30 Lipca - niedziela - 2 dni

Wschód słońca 5.08, zachód 20.47. Śr. temp. powietrza 23C, słonecznie, stan wody w Wiśle 125cm.

Jednostki korpusu sowieckiego docierają na dalekie przedpola Pragi, w rejon Radzymina, Wołomina i Okuniewa. W Śródmieściu pojawia się po raz pierwszy, w jawnym kolportarzu ulicznym, konspiracyjna dotychczas prasa polska. W mieścia panuje nastrój odprężenia, mimo ze na ulicach widzi się piesze i zmotoryzowane niemieckie patrole policyjne i oddziały wojskowe. Premier Stanisław Mikołajczyk przylatuje do Moskwy na rozmowy ze Stalinem.

31 Lipca - poniedziałek - 1 dzień

Wschód słońca 5.10, zachód 20.45. Śr. temp. powietrza 19C, zachmurzenie średnie, lokalne deszcze, stan wody w Wiśle 124cm.

Do stolicy przybywa gen. por. lotn. Reiner Stahel, mianowany przez Hitlera dowódcą wojskowym garnizonu Warszawy. Ma rozkaz obrony węzła warszawskiego przed ewentualnym powstaniem wszystkimi dostępnymi siłami i środkami walki. Poranna odprawa Komendy Głównej AK kończy się postanowieniem, że walka nie zostanie podjęta 1 sierpnia. Podczas popołudniowej odprawy sztabowej dokonana zostaje ocena sytuacji w związku z informacjami o dostani się do niewoli dowódcy 73. dywizji niemieckiej, broniącej przedmieścia oraz ruchach wojsk sowieckich, okrążających Warszawę. Dociera też meldunek płk. dypl. Kazimierza Iranek-Osmeckiego "Hellera" o przerzuceniu na Pragę niemieckiej dywizji pandernej "Hermann Goring". Ok. godz. 17:30 na naradę przybywa płk Antoni Chruściel "Monter", dysponujący doniesieniami o wkroczeniu Armii Czerwonej na Pragę. Po przeanalizowaniu sytuacji gen. "Bór", w obecności i za zgodą Delegata Rządu RP na Kraj, wicepremiera Jana Stanisława Jankowskiego "Sobola", wydaje płk. "Monterowi" rozkaz rozpoczęcia akcji zbrojnej w Warszawie następnego dnia o godz. 17:00. Zaszyfrowany rozkaz o wybuchu powstania gotowy jest o godz. 20:00. Nie dociera tego dnia do adresatów ze względu na godzinę policyjną. Mobilizacja sił powstańczych dotyczy 40-45 tys. ludzi, zorganizowanych w ośmiu obwodach podległych Komendzie Okręgu Warszawskiego AK oraz w oddziałach wydzielonych.

Gość

1 Sierpnia - wtorek - 1 dzień

Wschód słońca 5.11, zachód 20.44. Śr. temp. powietrza 18C, zachmurzenie duże, lokalne deszcze, stan wody w Wiśle 125cm.

Godz. 7:00 - łączniczki alarmowe otrzymują rozkaz Komendanta Okręgu Warszawskiego AK płk. dypl. Antoniego Chruściela "Montera" - o ustaleniu Godziny "W" na 1. sierpnia, godzina 17:00. Mobilizacja natrafia na trudności w postaci braku broni, czasu na jej wydobycia i zebrania plutonów. Godzina "w" - wybucha Powstanie Warszawskie. W niektórych dzielnicach walki powstańcze rozpoczynają się jeszcze przed 17:00 - najwcześniej około godziny 14., na Żoliborzu, a w Śródmieściu - Północ i na Woli przed godziną 16:00. Do walki przystępuje ok. 30.000 żołnierzy Okręgu Warszawskiego AK. Stan uzbrojenia Powstańców przedstawia się wręcz tragicznie - tylko ok. 10% walczących ma broń. Przeciw sobie mają stały garnizon niemiecki w sile ok 20.000 w pełni uzbrojonych ludzi, z czego połowę stanowi regularne wojsko. Niemcy mają ponadto pancerne jednostki frontowe, skoncentrowane na obu brzegach Wisły, artylerię oraz lotnictwo. Sztab Okręgu Warszawskiego AK z płk. "Monterem" zostaje ulokowany w zdobytym przez Powstańców hotelu Victoria przy ul. Jasnej. Garnizon niemiecki odpiera szturm Powstańców. Z ważniejszych obiektów Powstańcy zdobywają tylko magazyny żywności i mundurów przy Stawkach, koszary w budynku szkoły św. Kingi przy ul. Okopowej, Wojskowy Instytut Geograficzny w Al. Jerozolimskich, gmach Miejskich Zakładów Komunikacyjnych, najwyższy budynek w mieście, którym jest Prudential na Placu Napoleona oraz budynek Dyrekcji Kolei na Pradze. Znaczniejszą przestrzeń, wolną od nieprzyjaciela, Powstańcom udaje się uzyskać jedynie na Starym Mieście. Powstańcza Warszawa to kilka odrębnych ognisk walki, rozdzielonych siłami nieprzyjaciela. W rękach wroga pozostają tak ważne obiekty wojskowe, jak mosty na Wiśle, dworce, lotniska, liczne niemieckie budynki koszarowe. Brak łączności jest powodem opuszczenia miasta przez kilka tysięcy Powstańców z Żoliborza, Woli, Ochoty i Mokotowa, którzy nocą udają się do pobliskich lasów. Do akcji powstańczej spontanicznie przyłącza się ludność cywilna, udzielając walczącym pomocy w budowaniu barykad i umocnień, kopania rowów przeciwczołgowych, aprowizacji itp. Według dowódcy niemieckiego garnizonu Warszawy, straty w ludziach 1 sierpnia wynoszą 2.000 żołnierzy po stronie polskiej i 500 żołnierzy po stronie niemieckiej.

Gość

2 Sierpnia - środa - 2 dzień

Wschód słońca 5.13, zachód 20.42. Śr. temp. powietrza 18C, zachmurzenie duże, deszcz, stan wody w Wiśle 130cm.

Ok. Godziny 9 zaczyna działać radiostacja w fabryce Kamlera na Woli. Komenda Główna AK wysyła szereg depesz do Londynu, donosząc o wybuchu Powstania i ciężkiej walce. Apeluje o pomoc. Powstańcy całkowicie opanowują Stare Miasto. Zdobywają kluczowy obiekt w tej części miasta - Polską Wytwórnie Papierów Wartościowych. W Śródmieściu północnym Powstańcy zdobywają kolejne ważne punkty oporu niemieckiego, m.in. Pocztę Główną i budynek Arbeitsamtu. W Śródmieściu południowym panuje jeszcze chaos pierwszych godzin walki. Powstańcy opanowują budynki Elektrowni na Powiślu, a na Czerniakowie - budynek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Na Żoliborzu Powstańcom nie udaje się opanować kluczowych pozycji niemieckich. W nocy z 1 na 2 sierpnia komendant Obwodu wycofuje oddziały do Puszczy Kampinowskiej. O świcie oddziały VII Rejonu Obwodu VII przeprowadzają nieudany atak na lotnisko Bielany. Na Woli nieprzyjaciel stara się zepchnąć Powstańców i wtargnąć w głąb miasta od zachodu i od strony Powązek. Powstańcy stawiają skuteczny opór. Żołnierze Batalionu "Zośka" zdobywają dwa czołgi typu "Panther". Na Ochocie w nocy z 1 na 2, wobec braku możliwości opanowania dzielnicy i nawiązania kontaktu z Wolą i Śródmieściem komendant Obwodu wyprowadza znaczną część oddziałów do pobliskich lasów. Część z nich stacza nad ranem, okupioną dużymi stratami, walkę z nieprzyjacielem pod Pęcicami. Oddziały, które nie opuściły dzielnicy, prowadzą działania zabezpieczające. Na Mokotowie w nocy z 1 na 2 większość oddziałów V Obwodu wycofuje się do Lasu Kabackiego. Pozostałe przezwyciężają kryzys pierwszych godzin walki i opanowują południową część dzielnicy. Powstańcy zdobywają m.in. szkołę pozyskując wiele broni i amunicji. Na Pradze Powstańcy zostają wyparci z gmachu Dyrekcji Kolei.

Gość

3 Sierpnia - czwartek - 3 dzień

Wschód słońca 5.15, zachód 20.41. Śr. temp. powietrza 17C, pochmurno, rano mżawka, stan wody w Wiśle 137cm.

Na Okęcie przybywa brygada RONA (Russkaja Oswoboditielnaja Narodnaja Armia) pod dowództwem renegata, gen. SS Bronisława Kamińskiego. Na Ochocie, w Śródmieściu i na Woli nieprzyjaciel wykorzystuje ludność cywilną jako "żywe tarcze", osłaniające natarcie niemieckich czołgów przed ogniem Powstańców. Oddziały wroga podpalają domy i mordują ludność cywilną, głównie na Woli, Mokotowie i Ochocie. W Śródmieściu Powstańcy opanowują obiekty o znaczeniu strategicznym: Dworzec Pocztowy w Al. Jerozolimskich, Dom Turystyczny, posterunek policji niemieckiej. W Śródmieściu południowym obsadzają znaczną część terenów Politechniki. Niemcy uderzają z Mostu Poniatowskiego w stronę Dworca Głównego. Na Starym Mieście Polacy zdobywają Pałac Blanka, obsadzają Arsenał i Pałac Mostowskich. Na rozkaz Komendanta Okręgu oddziały powracają na Żoliborz. Na Woli trwa silny napór nieprzyjaciela. Około godziny 20 lotnictwo niemieckie dokonuje pierwszych nalotów na Wolę i miasto. Na Mokotowie Powstańcy umacniają południową część dzielnicy. Komendant Obwodu Praga, nie mając widoków na opanowanie dzielnicy, decyduję się przerwać walkę. Powstańcy powracają do konspiracji. W połowie sierpnia część z nich przedostaje się na lewy brzeg Wisły: na Sielce, Sadybę i do Puszczy Kampinowskiej.

Gość

4 Sierpnia - piątek - 4 dzień

Wschód słońca 5.16, zachód 20.39. Śr. temp. powietrza 17C, pochmurno, lokalne deszcze, wieczorem przejaśnienia stan wody w Wiśle 123cm.

Trwają ciężkie walki w Al. Jerozolimskich. Od Mostu Poniatowskiego ku Grójeckiej przebija się od rana niemiecka jednostka 19. dywizji pancernej. W nocy z 3 na 4 sierpnia Powstańcy opanowują parter gmachu PAST-y. Po zaciętej walce, o świcie Powstańcy opuszczają budynek. Na wschód od obsadzonego przez Niemców Krakowskiego Przedmieścia umacnia swe pozycje Zgrupowanie "Krybar". W Śródmieściu południowym Powstańcy przeprowadzają udany nocny atak na "Soldatenheim" w Gimnazjum im. Królowej Jadwigi. Sztab Komendy Okręgu AK przenosi się ze zburzonego hotelu Victoria do gmachu PKO. Na Żoliborzu następuje umocnienie pozycji powstańczych, będących w stałej styczności bojowej z wrogiem. Oddziały ppłk. Mieczysława Niedzielskiego "Żywiciela" opanowują teren pomiędzy placami Wilsona a Inwalidów oraz Al. Wojska Polskiego. Na Woli Niemcy kontynuują natarcie na barykady na Wolskiej i Górczewskiej. Niemieckie samoloty wspierają działania piechoty i utrudniają obrone oddziałom powstańczym. Oddziały ppłk. Jana Mazurkiewicza "Radosława" nacierają na ruiny getta bez sukcesu. Heinrich Himmler przysyła odsiecz pod dowództwem gen. policji Heinricha Reinefatha i dowódcy brygady SS, Oskara Dirlewangera, rozlokowujących swe oddziały w zachodniej części Woli. Z Okęcia na Ochotę przechodzi brygada RONA, rozpoczynając okrutne gwałty,mordy, grabieże i podpalenia. Trwa opór niewielkich powstańczych oddziałów. Toczą się krwawe walki na Mokotowie. Niemcy mordują ok. 200 osób w rejonie ul. Olesińskiej. W Pałacu Blanka ginie pchor. Krzysztof Kamil Baczyński "Krzyś".

Gość

5 Sierpnia - sobota - 5 dzień

Wschód słońca 5.18, zachód 20.37. Śr. temp. powietrza 16C, słonecznie, stan wody w Wiśle 163cm.

Po godz. 1. w nocy odbywają się pierwsze zrzuty lotnicze, zapowiedziane poprzedniego dnia drogą radiową. Trzy brytyjskie samoloty zrzucają ładunki w rejonie cmentarzy, Szpitala Wolskiego i Fortu Bema. Ok. godz. 7 rusza potężne natarcie oddziałów niemieckich mające na celu przebicie się do Gorodu Saskiego i zabezpieczenie drogi przelotowej z zachodu na wschód - z Woli do Mostu Kierbedzia. "Czarna Sobota" na Woli - rozpoczyna się masowa rzeź ludności. Jej ofiarą pada w kolejnych dniach około 40.000 mieszkańców dzielnicy. Tylko nielicznym udaje się zbiec ku Śródmieściu i ul. Okopowej. Niemcy podpalają zdobyte rejony Woli. Ok. godz. 17. Batalion "Zośka" zdobywa "Konzentrationslager Warschau" - obóz przy ul. Gęsiej, uwalniając więzionych tam Żydów - 324 mężczyzn i 24 kobiety z różnych krajów Europy. Na Ochocie dwie odizolowane od siebie reduty powstańcze, bronią dostępu do drugiej ważnej arterii przelotowej: Al. Jerozolimskie - Most Poniatowskiego. Nie więcej niż 300 powstańców broni swych pozycji przed przeważającymi siłami brygady RONA. Ok. godz. 19. przybywa do Warszawy gen. broni SS i policji Erich von dem Bach, mianowany przez Himmlera głównodowodzącym niemieckich sił zwalczających Powstanie.

6 Sierpnia - niedziela - 6 dzień

Wschód słońca 5.19, zachód 20.35. Śr. temp. powietrza 18C, słonecznie, stan wody w Wiśle 163cm.

W nocy z 5 na 6 sierpnia izolowany dotychczas Mokotów odzyskuje łączność ze Śródmieściem. Kanałami ze Śródmieścia przedostaje się na Mokotów komendantka składnicy meldunkowej w Al. Jerezolimskich. O godz. 6:00 rusza natarcie oddziałów niemieckich na cmentarze. Niemcy wypierają z nich Powstańców, ale wkrótce oddziały ze Zgrupowania "Radosław" odbijają cmentarze Ewangelicki i Kalwiński. Gen. "Bór" podejmuje decyzję o ewakuacji Komendy Głównej AK i Delegatury z dotychczasowej siedziby w kierunku Starego Miasta. Nowa kwatera KG AK mieści się teraz w szkole przy ul. Barokowej 6. Oddziały Dirlewangera, równocześnie z uderzeniem na Wolę, przystępują do natarcia wzdłuż linii Chłodna - Elektoralna, w kierunku Żelaznej Bramy. Po południu niemiecka odsiecz przebja się do Ogrodu Saskiego. Łączy się z grupą gen. Stahela, od początku Powstania odciętą w Pałacu Bruhla. Dzięki dużym zapasom jęczmienia magazyny browaru stają się olbrzymim spichlerzem dla Powstańców i ludności głodującej Warszawy. Utrwala się podział walczącego miasta na trzy części. Na Powiślu załoga Elektrowni nieprzerwanie wytwarza prąd dla walczącego miasta,a jednocześnie broni pozycji na Wybrzeżu Kościuszkowskim. W Śródmieściu zaczyna działać Harcerska Poczta Polowa. Na terenie warsztatów naprawczych taboru kolejowego w Pruszkowie, Niemcy zakładają "Dulag 121" - obóz przejściowy dla ludności cywilnej, ewakuowanej ze stolicy. Przejdzie przezeń ponad pół miliona warszawiaków, ewakuowanych z walczącej stolicy.